پیمان پنجه پور
علت روغن سوزی ماشین چیست؟
روغن سوزی، مشکلی آزاردهنده و نسبتاً رایج در خودروهاست که به دلایل متعددی رخ می‌دهد. این وضعیت زمانی پدید می‌آید که روغن موتور به طریقی وارد محفظه احتراق سیلندرها شده و همراه با مخلوط سوخت و هوا می‌سوزد. این احتراق ناخواسته، دود آبی رنگی از اگزوز خارج می‌کند که نشانه‌ای واضح از وجود اختلال در سیستم روغن‌کاری موتور است. در این مقاله، به بررسی جامع و تخصصی علل روغن سوزی در خودروها می‌پردازیم و راهکارهایی برای پیشگیری از آن ارائه می‌دهیم.
با اتو مگ همراه باشید
رینگ‌های پیستون: عاملی کلیدی در روغن سوزی
رینگ‌های پیستون، قطعات حلقوی کوچکی هستند که بر روی پیستون قرار می‌گیرند و وظایف مهمی را بر عهده دارند. یکی از این وظایف، جلوگیری از نشت روغن به داخل محفظه احتراق است. اگر رینگ‌های پیستون فرسوده، شکسته یا دچار خوردگی شوند، نمی‌توانند به درستی این وظیفه را انجام دهند. در نتیجه، روغن به داخل محفظه احتراق نفوذ می‌کند و باعث روغن سوزی می‌شود. عواملی مانند کارکرد بالای خودرو، استفاده از روغن نامناسب و فشار زیاد به موتور، فرسودگی رینگ‌ها را تسریع می‌کنند. تعویض به موقع رینگ‌های پیستون، از بروز این مشکل جلوگیری می‌کند.
کاسه‌نمد ساق سوپاپ: نقشی حیاتی در جلوگیری از نشت روغن
کاسه‌نمد ساق سوپاپ، قطعه‌ای کوچک اما حیاتی است که از نشت روغن از اطراف ساق سوپاپ به داخل محفظه احتراق جلوگیری می‌کند. این قطعه معمولاً از جنس لاستیک یا مواد مشابه ساخته می‌شود و به مرور زمان و بر اثر حرارت و کارکرد موتور، دچار فرسودگی و ترک خوردگی می‌شود. در این صورت، روغن از اطراف ساق سوپاپ به داخل محفظه احتراق نشت می‌کند و باعث روغن سوزی می‌شود. تعویض به موقع کاسه‌نمد ساق سوپاپ، از بروز این مشکل و آسیب به موتور پیشگیری می‌کند.
واشر سرسیلندر: آب‌بندی حیاتی موتور
واشر سرسیلندر، قطعه‌ای است که بین بلوک موتور و سرسیلندر قرار می‌گیرد و وظیفه آب‌بندی این دو قسمت را بر عهده دارد. این واشر از نشت روغن، آب و گازهای احتراق به بیرون از موتور جلوگیری می‌کند. اگر واشر سرسیلندر دچار آسیب، سوختگی یا ترک خوردگی شود، ممکن است روغن به داخل محفظه احتراق نشت کند و باعث روغن سوزی شود. عواملی مانند گرمای بیش از حد موتور، استفاده از ضدیخ نامناسب و عدم تعویض به موقع واشر سرسیلندر، می‌توانند به این قطعه آسیب برسانند.
خرابی یاتاقان‌ها و شاتون‌ها: عاملی برای نفوذ روغن
یاتاقان‌ها و شاتون‌ها، قطعاتی هستند که حرکت پیستون را به میل‌لنگ منتقل می‌کنند. خرابی این قطعات می‌تواند باعث لقی بیش از حد پیستون در سیلندر شود. این لقی، فضای بیشتری برای نفوذ روغن به محفظه احتراق فراهم می‌کند و روغن سوزی را در پی دارد. صداهای غیرعادی از موتور، لرزش بیش از حد و کاهش قدرت موتور، از نشانه‌های خرابی یاتاقان‌ها و شاتون‌ها هستند.
سیستم تهویه کارتر (PCV): نقشی در کاهش روغن سوزی
سیستم تهویه کارتر (PCV)، بخارات حاصل از احتراق و روغن را از محفظه کارتر خارج می‌کند و به داخل منیفولد ورودی هوا می‌فرستد تا دوباره در موتور سوزانده شوند. این سیستم از تجمع فشار در کارتر و نشت روغن جلوگیری می‌کند. خرابی این سیستم می‌تواند باعث افزایش فشار در کارتر و نشت روغن به داخل محفظه احتراق و در نتیجه روغن سوزی شود.
استفاده از روغن نامناسب: عاملی تشدید کننده
استفاده از روغن موتور با ویسکوزیته نامناسب یا کیفیت پایین، می‌تواند روغن سوزی را تشدید کند. روغن‌های با ویسکوزیته پایین، راحت‌تر به داخل محفظه احتراق نفوذ می‌کنند. همچنین، روغن‌های بی‌کیفیت، زودتر خاصیت خود را از دست می‌دهند و نمی‌توانند به خوبی از قطعات موتور محافظت کنند. بنابراین، استفاده از روغن موتور مناسب و تعویض به موقع آن، اهمیت زیادی در جلوگیری از روغن سوزی دارد.
نشانه‌ها و تشخیص روغن سوزی
نشانه‌های روغن سوزی شامل موارد زیر است:
- خروج دود آبی از اگزوز
- کاهش سطح روغن موتور
- بوی سوختگی روغن
- رسوب روغن در اطراف موتور
- کاهش قدرت موتور
در صورت مشاهده این نشانه‌ها، مراجعه به تعمیرگاه برای بررسی دقیق و رفع مشکل ضروری است
پیشگیری از روغن سوزی
برای پیشگیری از روغن سوزی، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- تعویض به موقع روغن موتور و فیلتر آن
- استفاده از روغن موتور با کیفیت و ویسکوزیته مناسب
- بررسی دوره‌ای سیستم خنک‌کننده
- جلوگیری از فشار زیاد به موتور
- بررسی و تعویض به موقع قطعات فرسوده مانند رینگ‌ها، کاسه‌نمدها و واشرها
جمع بندی
روغن‌سوزی یکی از مشکلات مهم در خودروهاست که می‌تواند به کاهش عملکرد موتور و افزایش هزینه‌های تعمیر منجر شود. این مشکل معمولاً به دلایل خرابی رینگ‌های پیستون، گاید سوپاپ‌ها، ترک در بلوک سیلندر یا استفاده از روغن بی‌کیفیت رخ می‌دهد. با تشخیص زودهنگام و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. همچنین، بازدیدهای دوره‌ای و استفاده از قطعات و روغن با کیفیت بالا، از جمله روش‌های موثر در پیشگیری از روغن‌سوزی هستند. در نهایت، توجه به علائم اولیه و مراجعه به تعمیرکار متخصص می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کند.
