
خانه » مجله تخصصی خودروهای فونیکس و ام وی ام » موقعیت دنده B در خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟
گیتی هومانفر
موقعیت دنده B در خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟
وقتی پشت فرمان خودروهای جدید به خصوص مدلهای هیبریدی یا الکتریکی مینشینید، ممکن است حرف B روی اهرم دنده یا صفحه نمایش توجهتان را جلب کند. این گزینه که معمولاً کنار حالتهای آشنا مثل D (درایو) و N (خلاص) قرار دارد، یک قابلیت ویژه است که دانستن کاربرد آن میتواند تجربه رانندگی شما را متحول کند. در این مقاله قصد داریم ببینیم موقعیت دنده B در خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟
با اتو مگ همراه باشید
دنده B چگونه کار میکند؟
تصور کنید در یک جاده کوهستانی پرپیچ و خم در حال رانندگی هستید. در چنین شرایطی، مدام باید از ترمز استفاده کنید که هم خسته کننده است و هم ممکن است باعث داغ شدن ترمزها شود. اینجا دقیقاً همان جایی است که دنده B به کمک شما میآید.
وقتی این حالت را فعال میکنید، خودرو به جای حرکت روان مثل حالت درایو معمولی، طوری برنامه ریزی میشود که با برداشتن پا از روی پدال گاز، مقاومت ایجاد کند. در خودروهای هیبریدی، این کار با درگیر کردن موتور بنزینی به عنوان یک ترمز طبیعی انجام میشود. در خودروهای الکتریکی هم سیستم ترمز احیا کننده با قدرت بیشتری عمل میکند تا هم سرعت را کم کند و هم انرژی بیشتری به باتری برگرداند.
بخش اول: شناخت دنده
تعریف دقیق دنده B
حالت B که مخفف Brake یا Engine Braking است، یک وضعیت انتقال قدرت است که:
- در خودروهای هیبریدی مانند تویوتا پریوس، لکسوس CT200h و هوندا سیویک هیبرید وجود دارد
- در برخی خودروهای الکتریکی مانند نیسان لیف و تسلا مدل 3 دیده میشود
- در برخی خودروهای معمولی با جعبه دندههای خاص نیز ممکن است وجود داشته باشد
تفاوتهای ظاهری
- در برخی خودروها به صورت حرف B مجزا
- در بعضی مدلها به صورت B- در کنار D (مثلاً D- / B)
- در خودروهای الکتریکی ممکن است در منوی تنظیمات باشد

بخش دوم: عملکرد فنی دنده
مکانیسم کار در خودروهای هیبریدی
- فعالسازی سیستم ترمز احیا کننده قویتر
- افزایش درگیری موتور بنزینی برای ایجاد مقاومت
- نرخ بازگردانی انرژی به باتری تا 30% بیشتر میشود
- کاهش سرعت خودرو تا 15-20% سریعتر از حالت D
عملکرد در خودروهای الکتریکی
- تقویت سیستم regenerative braking
- امکان تنظیم سطح بازیابی انرژی در برخی مدلها
- ایجاد احساسی مشابه ترمز موتور در خودروهای دنده معمولی
سیستمهای پشتیبان
- هماهنگی با سیستم کنترل پایداری
- ارتباط با سیستم مدیریت باتری
- تطبیق با سیستم ترمز معمولی

بخش سوم: کاربردهای پیشرفته
شرایط جادهای ایده آل
- سراشیبیهای طولانی (بیش از 3 کیلومتر)
- شیبهای تند (بیش از 8% شیب)
- جادههای کوهستانی با پیچهای متوالی
شرایط آب وهوایی خاص
- رانندگی در برف و یخ
- شرایط بارانی شدید
- مه غلیظ که نیاز به کنترل سرعت دقیق دارد
کاربردهای شهری
یکی از کاربردیترین موارد استفاده از دنده B در محیطهای شهری است. در شهرهایی مثل تهران که ترافیکهای سنگین و حرکتهای مکرر بخشی از زندگی روزمره است، دنده B میتواند کمک بزرگی باشد.
در خیابانهای پرپیچ و خم شهر، به خصوص مناطق قدیمی با کوچههای باریک، دنده B به شما کمک میکند بدون نیاز به ترمزگیریهای شدید، سرعت خودرو را کنترل کنید. این موضوع هم ایمنی رانندگی را افزایش میدهد و هم از استهلاک سیستم ترمز میکاهد.
برای مناطق شیبدار شهری مثل برخی محلههای شمال تهران یا شهرهای کوهپایهای، دنده B یک همراه ایدهآل است. وقتی در سربالاییها یا سراشیبیهای تند شهری رانندگی میکنید، این حالت به طور خودکار سرعت را تنظیم میکند و از فشار آمدن به سیستم ترمز جلوگیری مینماید.

چه زمانی باید از دنده B استفاده کنیم؟
تجربه در رانندگی با یک تویوتا پریوس در جادههای شمال کشور به خوبی اهمیت این ویژگی را نشان میدهد. وقتی در مسیرهای شیبدار مثل جاده چالوس قرار میگیرد، فعال کردن دنده B کاملاً محسوس است. خودرو مثل وقتی که در خودروهای معمولی دنده را به 2 یا L تغییر میدهید، شروع به کاهش سرعت میکند، اما با کنترل بسیار نرمتر و دقیقتر.
این حالت برای چند موقعیت واقعاً ایدهآل است:
- وقتی در سراشیبیهای طولانی قرار دارید و نمیخواهید مدام ترمز بگیرید
- در ترافیکهای سنگین شهری که حرکت و توقفهای مکرر دارید
- در شرایط لغزندگی که نیاز به کنترل سرعت دقیق دارید
- وقتی میخواهید استهلاک لنت ترمزهایتان را کاهش دهید
نکته مهم در استفاده از دنده B
در استفاده از این حالت نباید زیادهروی کرد. مثلاً اگر در جاده مسطح و با سرعت بالا بخواهید از آن استفاده کنید، فقط باعث میشود خودرو به طور غیرضروری مقاومت نشان دهد و مصرف سوخت افزایش یابد. بهترین روش این است که فقط در شرایط خاص که قبلاً گفتیم از آن استفاده کنید.
جمعبندی
دنده B یک ابزار کمکی هوشمند در خودروهای مدرن است که اگر درست و به موقع از آن استفاده کنید، هم ایمنی سفرتان بیشتر میشود، هم از سیستم ترمز خودروتان محافظت میکنید. دفعه بعد که سوار خودرویتان شدید، اگر این گزینه را دیدید، حتماً آن را امتحان کنید. فقط یادتان باشد اول در یک محیط امن و کنترل شده با آن آشنا شوید.