Peyman Panjepoor
برن اوت خودرو چیست و چگونه انجام می‌شود؟
برن اوت (Burnout) در دنیای خودرو، به چرخش سریع چرخ‌های محرک خودرو در حالت سکون یا حرکت بسیار آهسته گفته می‌شود. این عمل با تولید دود غلیظ و صدای زیاد ناشی از اصطکاک شدید لاستیک با سطح زمین همراه است. برن اوت معمولاً به عنوان یک حرکت نمایشی و برای گرم کردن لاستیک‌ها قبل از مسابقات درگ انجام می‌شود. در این مقاله، به بررسی برن اوت، نحوه انجام آن در خودروهای مختلف، مضرات و کاربردهای آن می‌پردازیم.
با اتو مگ همراه باشید
تعریف و مکانیسم برن اوت
برن اوت به وضعیتی اشاره دارد که در آن چرخ‌های خودرو به دلیل نیروی بیش از حد موتور و کمبود چسبندگی با سطح زمین، شروع به چرخش سریع می‌کنند در حالی که خودرو ثابت است یا به کندی حرکت می‌کند. این پدیده به دلیل اصطکاک شدید بین لاستیک و سطح زمین، حرارت زیادی تولید می‌کند که منجر به دود کردن لاستیک‌ها می‌شود. این دود ناشی از تبخیر ترکیبات لاستیک در اثر حرارت است.
انواع برن اوت
برن اوت به دو نوع خشک (Dry Burnout) و خیس (Wet Burnout) تقسیم می‌شود. در برن اوت خشک، بدون استفاده از آب، چرخ‌ها روی آسفالت خشک چرخانده می‌شوند. دود کمتر، سایش لاستیک بیشتر و کنترل خودرو دشوارتر است و برای گرم کردن لاستیک در مسابقات درگ مناسب است. در برن اوت خیس، قبل از چرخش، آب زیر لاستیک‌ها ریخته می‌شود. دود زیاد، سایش کمتر و کنترل آسان‌تر از ویژگی‌های آن است و بیشتر برای نمایش و سرگرمی استفاده می‌شود. برن اوت خشک لاستیک‌ها را سریع‌تر گرم می‌کند، در حالی که در برن اوت خیس، آب حرارت را کاهش می‌دهد.
نحوه انجام برن اوت در خودروهای مختلف
نحوه انجام برن اوت بسته به نوع سیستم انتقال قدرت خودرو (دیفرانسیل جلو، دیفرانسیل عقب یا چهار چرخ محرک) متفاوت است:
- خودروهای دیفرانسیل عقب: این نوع خودروها برای انجام برن اوت مناسب‌ترین گزینه هستند. راننده با فشار دادن پدال ترمز و همزمان فشردن پدال گاز، نیروی موتور را به چرخ‌های عقب منتقل می‌کند. ترمز از حرکت خودرو جلوگیری می‌کند و نیروی موتور باعث چرخش چرخ‌ها می‌شود.
- خودروهای دیفرانسیل جلو: انجام برن اوت در این خودروها دشوارتر است زیرا چرخ‌های محرک، چرخ‌های جلو هستند. معمولاً راننده از ترمز دستی برای ثابت نگه داشتن چرخ‌های عقب استفاده می‌کند و همزمان پدال گاز را فشار می‌دهد. این روش فشار بیشتری به سیستم ترمز دستی وارد می‌کند.
- خودروهای چهار چرخ محرک: در این خودروها، برن اوت به دلیل توزیع نیرو بین هر چهار چرخ، پیچیده‌تر است. برخی از این خودروها دارای سیستم‌های کنترل پایداری هستند که باید قبل از انجام برن اوت غیرفعال شوند. در برخی موارد، راننده ممکن است نیاز به استفاده از تکنیک‌های خاصی داشته باشد تا بتواند برن اوت انجام دهد.
مضرات و خطرات برن اوت
برن اوت، علی‌رغم جذابیت بصری، می‌تواند آسیب‌های جدی به خودرو وارد کند:
- سایش شدید لاستیک‌ها: اصلی‌ترین ضرر برن اوت، سایش سریع و شدید لاستیک‌ها است. این عمل می‌تواند عمر لاستیک‌ها را به طور چشمگیری کاهش دهد و هزینه‌های زیادی را برای صاحب خودرو به همراه داشته باشد.
- فشار بر سیستم انتقال قدرت: برن اوت فشار زیادی به موتور، گیربکس، دیفرانسیل و سایر اجزای سیستم انتقال قدرت وارد می‌کند. این فشار می‌تواند منجر به خرابی یا کاهش عمر این قطعات شود.
- گرم شدن بیش از حد قطعات: اصطکاک زیاد باعث افزایش دمای لاستیک‌ها، ترمزها و سایر قطعات می‌شود. این گرمای بیش از حد می‌تواند به قطعات آسیب برساند و حتی خطر آتش‌سوزی را افزایش دهد.
- آسیب به سیستم تعلیق: فشار ناشی از چرخش ناگهانی و شدید چرخ‌ها می‌تواند به سیستم تعلیق خودرو نیز آسیب برساند.
کاربردهای برن اوت
برن اوت عمدتاً در موارد زیر کاربرد دارد:
- مسابقات درگ: در مسابقات درگ، رانندگان قبل از شروع مسابقه با انجام برن اوت، لاستیک‌ها را گرم می‌کنند تا چسبندگی بهتری با سطح زمین داشته باشند و شتاب اولیه بهتری کسب کنند.
- نمایش‌های خودرو: برن اوت به عنوان یک حرکت نمایشی جذاب در نمایش‌های خودرو و مسابقات اتومبیلرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی: برن اوت به عنوان یک جلوه ویژه در فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی برای افزایش هیجان و جذابیت صحنه‌ها استفاده می‌شود.
نکات ایمنی در انجام برن اوت
انجام برن اوت می‌تواند خطرناک باشد و باید با احتیاط انجام شود. رعایت نکات زیر ضروری است:
- محل مناسب: برن اوت باید در محیط‌های کنترل‌شده و دور از ترافیک و عابران پیاده انجام شود.
- وضعیت خودرو: قبل از انجام برن اوت، از سلامت فنی خودرو، به خصوص سیستم ترمز و لاستیک‌ها، اطمینان حاصل کنید.
- مهارت راننده: انجام برن اوت نیازمند مهارت و تجربه کافی است. رانندگان مبتدی باید از انجام این کار خودداری کنند.
- رعایت قوانین: انجام برن اوت در خیابان‌های عمومی و مکان‌های نامناسب می‌تواند تخلف محسوب شود و عواقبی قانونی داشته باشد.
جمع بندی
در نهایت، برن اوت یک حرکت نمایشی جذاب است که می‌تواند هیجان و سرگرمی زیادی را به همراه داشته باشد، اما باید با آگاهی از خطرات و رعایت نکات ایمنی انجام شود. انجام نادرست این عمل می‌تواند آسیب‌های جدی به خودرو وارد کند.
