Peyman Panjepoor
گواهی تاییدیه برای خودروهای وارداتی چیست؟
واردات خودرو در ایران، فرآیندی چندمرحله‌ای و فنی است. یکی از مراحل کلیدی این مسیر، دریافت گواهی تاییدیه از مراجع ذی‌صلاح مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست است. این گواهی نشان می‌دهد که خودرو مطابق با الزامات ایمنی، کیفیت و زیست‌محیطی ایران تولید شده و وارد کشور می‌شود. در صورت عدم دریافت این گواهی، ترخیص و شماره‌گذاری خودرو غیرممکن خواهد بود.
با اتو مگ همراه باشید
تعریف گواهی تاییدیه واردات خودرو
گواهی تاییدیه، مجوزی است که پس از بررسی‌های فنی و کارشناسی، از سوی سازمان ملی استاندارد صادر می‌شود. این گواهی اثبات می‌کند که خودرو وارداتی، از نظر ایمنی، مصرف سوخت، آلایندگی و تطابق مشخصات فنی، مورد تأیید کشور مقصد قرار دارد. بدون این گواهی، هیچ خودرویی حتی لوکس‌ترین مدل‌ها نمی‌تواند به مرحله شماره‌گذاری برسد یا مجوز تردد دریافت کند.
علاوه بر سازمان ملی استاندارد، خودروهای بنزینی یا دیزلی به تاییدیه سازمان حفاظت محیط زیست نیز نیاز دارند. این تاییدیه با هدف بررسی سطح آلایندگی و میزان مصرف سوخت صادر می‌شود.
مراحل دریافت گواهی تاییدیه
فرآیند دریافت گواهی تاییدیه خودروهای وارداتی، دارای ساختاری منظم است و در چند مرحله انجام می‌گیرد:
۱. ثبت‌نام و ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
در گام نخست، واردکننده باید در سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.ir ثبت‌نام کرده و ثبت سفارش خودرو را انجام دهد. در این مرحله، اطلاعاتی نظیر شماره شاسی، سال ساخت، برند، کشور مبدا و شماره فاکتور ثبت می‌شود. بدون تکمیل این مرحله، واردات قانونی نیست.
۲. جمع‌آوری و ارائه مستندات فنی
پس از ثبت سفارش، باید مدارک فنی خودرو شامل کاتالوگ کارخانه، برگه‌های استاندارد بین‌المللی و مستندات آلایندگی از شرکت خارجی دریافت شده و به یکی از شرکت‌های بازرسی دارای تاییدیه استاندارد تحویل داده شود. این شرکت‌ها وظیفه بررسی اولیه را بر عهده دارند.
۳. بازرسی فیزیکی خودرو
بازرس اعزامی از شرکت بازرسی، خودرو را از نزدیک بررسی می‌کند. شماره شاسی، بدنه، موتور و تجهیزات ایمنی با مستندات تطبیق داده می‌شوند. این مرحله از خطا و تخلف در مشخصات جلوگیری می‌کند.
۴. ارسال گزارش به دفتر ارزیابی کیفیت
گزارش فنی تهیه‌شده توسط بازرس، به دفتر ارزیابی کیفیت کالاها و خدمات وارداتی سازمان ملی استاندارد ایران ارسال می‌شود. این مرجع، تمام گزارش‌ها را بررسی و صحت آن را تایید می‌کند. در صورت تایید، مجوز صحه‌گذاری تایید نوع صادر می‌شود.
۵. دریافت گواهی تاییدیه نهایی
در آخرین مرحله، گواهی تاییدیه به صورت رسمی صادر شده و در سامانه سازمان استاندارد و سامانه جامع تجارت ثبت می‌شود. واردکننده می‌تواند با این گواهی، خودرو را از گمرک ترخیص و برای دریافت پلاک به پلیس راهور مراجعه کند.
تفاوت گواهی تاییدیه با ثبت سفارش و شماره‌گذاری
گاهی برخی واردکنندگان این سه مرحله را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. هرچند که همه در فرآیند واردات خودرو نقش دارند، اما اهداف متفاوتی دارند:
- ثبت سفارش: اجازه ورود خودرو به کشور را صادر می‌کند و در سامانه جامع تجارت انجام می‌شود.
- گواهی تاییدیه: تأیید فنی و زیست‌محیطی خودرو بوده و از سوی سازمان استاندارد و محیط زیست صادر می‌شود.
- شماره‌گذاری: پس از ترخیص خودرو و دریافت گواهی تاییدیه، امکان ثبت در سیستم شماره‌گذاری و دریافت پلاک از پلیس راهور فراهم می‌شود.
خودروهایی که نیاز به گواهی تاییدیه دارند
بر اساس دستورالعمل سازمان ملی استاندارد، تمام خودروهای سواری، شاسی‌بلند، تجاری، وانت، مینی‌بوس، کامیون و حتی خودروهای هیبریدی و برقی برای ورود قانونی به کشور، باید گواهی تاییدیه دریافت کنند. این الزام شامل خودروهای دست‌دوم نیز می‌شود.
تنها خودروهایی معاف از دریافت تاییدیه هستند که برای نمایشگاه یا استفاده تحقیقاتی وارد می‌شوند. حتی خودروهای وارداتی توسط مسافران خارجی نیز باید این فرآیند را طی کنند، مگر آن‌که معافیت قانونی داشته باشند.
آیا خودروهای دست‌دوم نیز مشمول گواهی تاییدیه هستند؟
بله. اگرچه خودروهای دست‌دوم ممکن است قبلاً تاییدیه در کشور مبدا دریافت کرده باشند، اما برای ترخیص در ایران باید مجدد بررسی شوند. معمولاً اگر خودرو دارای گواهی‌های بین‌المللی معتبر مانند WVTA، Emark یا CCC باشد، امکان دریافت گواهی تاییدیه در ایران با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
مدارک لازم برای دریافت گواهی تاییدیه
برای دریافت این گواهی، واردکننده باید مدارک زیر را آماده کند:
- فاکتور خرید از فروشنده خارجی
- گواهی مبدا و بیمه‌نامه حمل
- مستندات استاندارد تولیدکننده
- عکس خودرو، موتور، داشبورد و شماره شاسی
- اطلاعات ثبت سفارش
- تاییدیه سازمان محیط زیست (برای خودروهای غیربرقی)
اهمیت گواهی تاییدیه برای مصرف‌کننده
اگرچه گواهی تاییدیه به‌طور مستقیم به مصرف‌کننده فروخته نمی‌شود، اما وجود آن به مشتری اطمینان می‌دهد که خودروی واردشده از نظر فنی، آلایندگی و کیفیت، با مقررات ایران مطابقت دارد. خودروهایی که بدون این تاییدیه وارد شوند، هیچ‌گاه امکان دریافت پلاک نخواهند داشت.
جمع بندی
دریافت گواهی تاییدیه، مرحله‌ای حیاتی در واردات خودرو است. این گواهی تضمین می‌کند که خودرو از نظر کیفیت، ایمنی و سازگاری با محیط‌زیست، مطابق با قوانین ملی عمل کرده است. بدون آن، فرآیند ترخیص و شماره‌گذاری غیرممکن خواهد بود. از این‌رو، آشنایی با مراحل و مدارک مورد نیاز برای اخذ این گواهی، هم برای واردکنندگان و هم برای خریداران خودروهای وارداتی، کاملاً ضروری است.
