مریم سلیمانی
ترمز دیسکی هوا خنک چیست؟
ترمز دیسکی هوا خنک چیست؟ یکی از فناوری‌های نوین و ارزشمند در صنعت خودروسازی است که عملکرد ترمز را با انتقال حرارت و دفع سریع گرما، بهبود می‌بخشد. این ابزار از ترکیب آلومینیوم و فولاد ساخته شده است. سیستم خنک‌کننده در این ترمز دیسکی، با اعمال هوا از طریق یک سیستم مجزا، به حفظ دمای دیسک در سطح متعادل نیز کمک می‌کند. از همین رو خودروهای مجهز به این تکنولوژی از ایمنی بالایی در رانندگی برخوردارند. در ادامه به شرح جزئیات بیشتری از ترمز دیسکی هوا خنک، نحوه عملکرد آن، مزایا، معایب و … می‌پردازیم.
با اتو مگ همراه باشید.
ترمز دیسکی هوا خنک چیست؟
سیستم ترمز در خودروها، انواع مختلفی دارد. یکی آن‌ها، همین ترمز دیسکی خنک کننده یا هوا خنک است که اغلب در خودروهای مدرن به کار می‌رود. این مدل با جریان هوا به خنک کردن خود کمک می‌کند و در نتیجه موجب کاهش دمای سیستم ترمز میشود. با این کار، عملکرد لنت ترمز نیز ارتقا یافته و فرآیند ترمز گرفتن در خودرو، بهبود می‌یابد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید اولین استفاده از این سیستم در خودروهای مسابقه‌ای بوده است. زیرا طراحی دیسک ترمز هوا خنک متفاوت بوده و می‌تواند به سرعت، گرما را از خود دفع کند. با افزایش استفاده از این ترمز دیسکی در خودروها، اهمیت خنک‌سازی سیستم ترمزها مشخص شد و امروزه یک ویژگی مهم برای خودروها به‌شمار می‌آید.
در طراحی این ترمز دیسکی نیز از شیارها یا سوراخ‌های خنک‌کننده‌ای استفاده شده است که جریان هوا را کنترل می‌کند و موجب خنک شدن دیسک ترمز میشود. این شیوه طراحی بسیار هوشمندانه بوده و تجربه رانندگی ایمنی را برای سرنشینان رقم می‌زند.
ساختار ترمز دیسکی خنک‌کننده
ترمز دیسکی خنک‌کننده از چند بخش تشکیل شده است که همه در کنار هم، عملکرد کلی این سیستم را رقم می‌زنند. این بخش‌ها عبارتند از:
- دیسک ترمز: معمولا ظاهری دایره شکل دارد، درون آن فضایی جهت جریان هوا و خنک‌سازی ایجاد شده است، جنس آن معمولا از فولاد یا آلیاژهای سبک مانند آلومینیوم است و در لایه سطحی از ریب و تیغه‌هایی برای افزایش عملکرد ترمز استفاده میشود.
- کالیپر: جنس کالیپرها نیز معمولا از فولاد سخت یا آلومینیوم است که یک یا چند پیستون دارد و می‌تواند تحت تاثیر فشار هیدرولیکی عمل کند. در زیر کالیپرها پدهای ترمز قرار می‌گیرد که در اثر تماس با دیسک ترمز، موجب اصطکاک و توقف خودرو میشود.
- سیستم خنک‌کننده: مجموعه‌ای از کانال‌ها و محفظه‌ها که با عبور هوا از دیسک ترمز، دمای آن را کنترل می‌کند. با توجه به اینکه این بخش، یکی از اجزای مهم ایمنی در خودروها محسوب میشود، مهم است که طراحی و عملکرد بی نقصی داشته باشد.
نحوه عملکرد ترمز دیسکی خنک‌شونده
تا اینجا با ساختار و نقش ترمز دیسکی خنک‌کننده آشنا شدیم. حال می‌خواهیم به نحوه عملکرد آن در خودرو بپردازیم.
یک خودروی در حال حرکت را تصور کنید. هوای محیط اطراف این خودرو که خنک است، با فشار و سرعت از تیغه‌هایی که در دیسک ترمز وجود دارد، عبور می‌کند. جریان هوای خنک و تماس آن با دیسک ترمز، موجب انتقال سریع گرما از دیسک به محیط شده و ترمز دیسکی خنک میشود. با خنک شدن ترمز دیسکی، پدهای ترمز به شکل موثرتری عمل کرده و کارایی سیستم ترمز خودرو در بهترین حالت ممکن قرار می‌گیرد.
از ترمز دیسکی هوا خنک در چه خودروهایی استفاده میشود؟
ترمز دیسکی هوا خنک بیشتر در خودروهایی به‌کار می‌رود که به ترمزگیری مداوم و قدرتمند نیاز دارند. از این سیستم معمولاً در خودروهای اسپرت، شاسی بلندهای مجهز، خودروهای مسابقه‌ای و خودروهای میان‌رده‌ی شهری با ترمزگیری سنگین استفاده میشود. این ترمزها همچنین در خودروهای تولید داخل که برای مسیرهای کوهستانی یا استفاده‌های طولانی‌مدت طراحی شده‌اند نیز به‌کار گرفته میشود.
مزایا و معایب
مزیت اصلی ترمز دیسکی هوا خنک، توانایی بالای آن در دفع حرارت است. زمانی‌که ترمزگیری مکرر انجام میشود، این سیستم با گردش هوا در داخل دیسک، از داغ شدن بیش از حد و افت عملکرد جلوگیری می‌کند. از دیگر مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود پایداری ترمزگیری
- افزایش طول عمر لنت‌ها
- کاهش احتمال قفل شدن ترمز
- بهبود کنترل خودرو در سرعت‌های بالا
با این حال، این سیستم هزینه تولید و نگهداری بالاتری دارد و فضای بیشتری در چرخ‌ها اشغال می‌کند. از همین رو ممکن است برای خودروهای اقتصادی یا کم‌مصرف به‌صرفه نباشد. همچنین، ساختار پیچیده‌تر آن نیازمند نگهداری دقیق‌تر و تعمیر توسط افراد متخصص است. دیسک ترمز هوا خنک موجب افزایش وزن سیستم نیز میشود که خود عاملی موثر بر مصرف سوخت است. از طرفی اگر در شرایطی قرار گیرد که مسیرهای جریان هوا مسدود شود، عملکرد مناسبی نخواهد داشت.
جمع بندی
ترمز دیسکی هوا خنک یک تکنولوژی جدید و خلاقانه است که از خودروهای مسابقه‌ای شروع شد و امروزه در بسیاری از خودروهای داخلی و خارجی به‌کار برده میشود. این فناوری به کمک جریان هوا، افزایش دما در سیستم ترمز را کاهش داده و با خنک‌سازی آن به بهبود فرآیند ترمزگیری کمک می‌کند. استفاده از این نوع ترمز دیسکی در خودروها علاوه بر حفظ ایمنی سرنشینان، میزان نیازمندی به تعمیرات نیز کاهش می‌دهد. بنابراین برای افرادی که توانایی صرف زمان و هزینه زیاد برای تعمیر خودرو ندارند، بسیار مناسب است.
