گیتی هومانفر
طرز استفاده درست از سنسور فشار باد تایر
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و افزایش ایمنی خودروها، استفاده از سیستم‌های نظارت بر سلامت اجزای مختلف اتومبیل امری رایج و ضروری شده است. یکی از این سیستم‌ها، سنسور فشار باد تایر یا همان TPMS (Tire Pressure Monitoring System) است که وظیفه آن هشدار به راننده در صورت کاهش یا افزایش غیرمجاز فشار باد تایرهاست. استفاده صحیح از این سیستم، نقش مهمی در افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر لاستیک‌ها دارد. در این مقاله، با نحوه عملکرد، انواع و طرز استفاده درست از سنسور فشار باد تایر آشنا خواهیم شد.
با اتو مگ همراه باشید
سنسور فشار باد تایر چیست و چگونه کار می‌کند؟
سنسور فشار باد تایر، ابزاری الکترونیکی است که به طور پیوسته فشار هوای داخل تایر را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات آن را به واحد کنترل مرکزی خودرو یا صفحه نمایش داشبورد ارسال می‌کند. در صورتی که فشار باد تایر کمتر یا بیشتر از محدوده تعیین‌شده باشد، سیستم هشدار می‌دهد.
طرز استفاده درست از این سنسور
برای بهره‌برداری بهتر از سیستم TPMS، رعایت نکات زیر الزامی است:
- تنظیم باد تایر به طور منظم: حداقل ماهی یک‌بار فشار باد تایرهای خود را طبق مقدار پیشنهادی شرکت سازنده تنظیم کنید. مقدار صحیح معمولاً روی برچسب داخل درب راننده یا دفترچه راهنمای خودرو درج شده است.
- بازنشانی (Reset) سیستم بعد از تنظیم فشار: بعد از اینکه باد تایرها را تنظیم کردید، در صورت استفاده از سیستم غیرمستقیم، لازم است سیستم TPMS را ریست کنید تا داده‌های جدید ثبت شود. معمولاً این کار از طریق دکمه‌ای در داشبورد یا منوی تنظیمات انجام می‌شود.
- تعویض باتری سنسورها در زمان مناسب: سنسورهای مستقیم معمولاً باتری دارند که بین ۵ تا ۱۰ سال عمر می‌کنند. در صورت هشدار خرابی سنسور، باید نسبت به تعویض آن اقدام شود.
- دوری از ضربه‌های شدید و شستشوی ناصحیح: در هنگام شستشوی چرخ‌ها، از فشار بیش از حد آب و مواد شیمیایی قوی خودداری کنید. همچنین از وارد آمدن ضربه شدید به رینگ و لاستیک پرهیز کنید؛ چراکه ممکن است به سنسور آسیب برسد.
- استفاده از ابزار مخصوص هنگام تعویض لاستیک: هنگام تعویض تایر یا تعمیر پنچرگیری، از متخصصین حرفه‌ای استفاده کنید که از ابزار مخصوص برای خارج‌کردن و نصب مجدد سنسور استفاده می‌کنند. فشار بیش از حد یا ابزار نادرست می‌تواند باعث شکستن سنسور شود.
- واکنش به موقع به هشدارها: اگر چراغ هشدار TPMS روشن شد، فوراً توقف کرده و فشار تایرها را بررسی کنید. اگر یکی از تایرها کاهش فشار شدید دارد، ممکن است نشتی یا پنچری داشته باشد که باید بررسی و رفع شود.
انواع سیستم TPMS
۱. سیستم مستقیم (Direct TPMS): در این نوع، سنسورها داخل هر تایر نصب شده‌اند و فشار واقعی هوا را اندازه‌گیری می‌کنند. این سیستم دقت بالایی دارد و فشار دقیق هر تایر را به صورت جداگانه نمایش می‌دهد.
۲. سیستم غیرمستقیم (Indirect TPMS): در این سیستم، از سرعت چرخ‌ها (از طریق سنسور ABS) برای تشخیص فشار باد استفاده می‌شود. کاهش باد باعث کوچک‌تر شدن قطر تایر و افزایش سرعت چرخش آن می‌شود. این تغییر توسط سیستم تشخیص داده می‌شود.
مقایسه سنسور TPMS مستقیم و غیرمستقیم
سیستم TPMS مستقیم و غیرمستقیم هرکدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. TPMS مستقیم دقت بالاتری دارد، فشار دقیق هر تایر را به‌صورت عددی نمایش می‌دهد و در لحظه هرگونه کاهش فشار را اطلاع می‌دهد؛ اما هزینه نصب و نگهداری آن بیشتر بوده و نیاز به تعویض باتری دارد. در مقابل، TPMS غیرمستقیم هزینه کمتری دارد و از سنسورهای موجود مانند ABS استفاده می‌کند، اما دقت آن کمتر است و گاهی نمی‌تواند افت تدریجی فشار را به‌درستی تشخیص دهد. انتخاب بین این دو سیستم بستگی به اولویت‌های کاربر، نوع خودرو و سطح ایمنی مورد انتظار دارد.
اهمیت استفاده صحیح از سنسور فشار باد
استفاده نادرست یا بی‌توجهی به سنسور فشار باد می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. از جمله:
- کاهش ایمنی: فشار نامناسب تایر می‌تواند باعث کاهش کنترل خودرو، لغزش در پیچ‌ها و افزایش احتمال ترکیدن تایر شود.
افزایش مصرف سوخت: تایرهای کم‌باد یا پر‌باد بهینه عمل نمی‌کنند و مصرف سوخت خودرو را افزایش می‌دهند.
فرسایش زودرس لاستیک: فشار نامناسب باعث سایش غیر‌یکنواخت یا بیش‌از‌حد لاستیک می‌شود. - هشدارهای غلط یا مکرر: عدم تنظیم صحیح یا خرابی سنسورها می‌تواند باعث هشدارهای بی‌مورد و آزاردهنده شود.
- کاهش ایمنی: فشار نامناسب تایر می‌تواند باعث کاهش کنترل خودرو، لغزش در پیچ‌ها و افزایش احتمال ترکیدن تایر شود.
جمع‌بندی
سنسور فشار باد تایر، ابزار کوچکی است که می‌تواند جان افراد را نجات دهد، از هزینه‌های اضافی جلوگیری کند و عملکرد خودرو را بهینه سازد. رعایت نکات ساده‌ای مثل تنظیم منظم فشار، ریست‌کردن سیستم پس از سرویس، و رسیدگی به هشدارها، می‌تواند تفاوت بزرگی در ایمنی رانندگی ایجاد کند. یادتان باشد که تایرها تنها نقطه تماس خودرو با زمین هستند، و مراقبت صحیح از آن‌ها حیاتی است. سنسور TPMS همراهی هوشمند برای حفظ این مراقبت است.
