گیتی هومانفر
ریزش قیمت خودروهای وارداتی تا چه زمان ادامه دارد؟
بازار خودروی ایران در سال‌های اخیر با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده است؛ از ممنوعیت واردات و تحریم گرفته تا افزایش سرسام‌آور نرخ ارز و تعرفه‌های سنگین وارداتی. اما اخیراً خبرهایی از بازنگری در سیاست‌های وارداتی و کاهش تعرفه‌ها برای برخی از خودروهای بنزینی منتشر شده که باعث ایجاد موجی از امیدواری در بین متقاضیان خرید خودروهای خارجی شده است. سؤال اصلی اینجاست: آیا ریزش قیمت خودروهای وارداتی ادامه‌دار خواهد بود؟ یا صرفاً با یک کاهش مقطعی طرف هستیم؟
با اتو مگ همراه باشید
تعرفه‌های وارداتی؛ ابزار حمایت از خودروسازان داخلی
واردات خودرو به کشور از ابتدا با محدودیت‌های زیادی همراه بوده است. یکی از مهم‌ترین این محدودیت‌ها، تعرفه‌های سنگینی است که با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی و مونتاژکاران اعمال می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، این تعرفه‌ها برای حفظ فاصله قیمتی بین خودروهای وارداتی و تولیدات داخلی طراحی شده‌اند تا انگیزه‌ای برای خرید خودروهای داخلی باقی بماند.
در واقع، تعرفه‌ها نه‌تنها ابزاری اقتصادی، بلکه ابزاری سیاسی و صنعتی برای مدیریت بازار خودرو و حمایت از ساخت داخل محسوب می‌شوند.
افزایش نرخ ارز و تأثیر مستقیم بر وارداتی‌ها
از اواخر سال ۱۴۰۲ تاکنون، نرخ ارز تخصیص‌یافته برای واردات خودرو با جهش قابل‌توجهی مواجه شده است. این افزایش، مستقیماً قیمت نهایی خودروهای وارداتی را دستخوش تغییر کرد و باعث شد بسیاری از خودروهایی که قرار بود با قیمت مناسب وارد کشور شوند، با قیمت‌های غیرمنطقی وارد بازار شوند.
افزایش نرخ ارز موجب شد خودروهایی که در سال گذشته با تعرفه‌ای مشخص قیمت‌گذاری شده بودند، در سال جدید با رشد چشمگیر قیمتی روبه‌رو شوند. این موضوع انتقادهای زیادی از سوی مردم و کارشناسان به همراه داشت و در نهایت دولت را وادار به تجدیدنظر در سیاست تعرفه‌ای کرد.
جزئیات تعرفه‌های جدید وارداتی در سال ۱۴۰۴
در واکنش به فشارهای بازار و نقدهای وارده، دولت سیزدهم سرانجام تصمیم به تغییر ساختار تعرفه‌ای برای خودروهای وارداتی گرفت. محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، به‌تازگی تعرفه‌های جدید واردات خودرو برای سال ۱۴۰۴ را اعلام کرده است که در ادامه آمده:
حجم موتور (لیتر) | تعرفه سال ۱۴۰۳ | تعرفه سال ۱۴۰۴ |
۱ تا ۱.۵ | ۵۵٪ | ۲۰٪ |
۱.۵ تا ۲ | ۷۵٪ | ۴۰٪ |
۲ تا ۲.۵ | ۹۵٪ | ۱۵۵٪ |
کاهش چشمگیر تعرفه‌ها برای خودروهای با حجم موتور زیر ۲ لیتر، نشان‌دهنده هدف دولت برای کاهش قیمت و ایجاد دسترسی بیشتر مردم به خودروهای وارداتی است. در مقابل، تعرفه بسیار بالا برای خودروهای با موتورهای بیش از ۲ لیتر (۱۵۵ درصد) عملاً به معنای ممنوعیت ضمنی واردات آن‌هاست.
چرا بیشتر وارداتی‌ها شامل کاهش تعرفه می‌شوند؟
با توجه به محدودیت‌های ارزی و سقف تعیین‌شده برای ارزش گمرکی خودروها، عموم خودروهای وارداتی به ایران دارای حجم موتور کمتر از ۲ لیتر هستند. این خودروها شامل برندهایی چون:
- اوپل کورسا
پژو ۲۰۸ - رنو کپچر
- کیا ریو
- هیوندای i20
- چری اومودا C5 (تحت برند جدید چینی)
- ام‌جی GT
و سایر خودروهای اقتصادی می‌شوند.
در نتیجه، کاهش تعرفه برای این دسته از خودروها می‌تواند تأثیر گسترده‌ای بر قیمت نهایی بیشتر خودروهای وارداتی در سال ۱۴۰۴ داشته باشد.
نمونه عملی کاهش قیمت: بررسی اوپل کورسا
یکی از بارزترین نمونه‌های تأثیر تعرفه جدید، اوپل کورسا است. این خودرو در تعرفه سال ۱۴۰۳ با نرخ ۵۵ درصد قیمت‌گذاری شده و قیمتی در حدود ۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان داشته است. اما اکنون با تعرفه ۲۰ درصدی، قیمت آن حدود ۴۷۰ میلیون تومان کاهش پیدا کرده و با بهای تقریبی ۲ میلیارد و ۷۸۰ میلیون تومان در سامانه یکپارچه عرضه شده است.
این اتفاق می‌تواند الگوی قابل‌توجهی برای سایر خودروهای مشابه باشد.
آیا وارداتی‌های سال قبل هم ارزان می‌شوند؟
یکی از سوالات مهم این است که خودروهایی که سال گذشته وارد و قیمت‌گذاری شده‌اند، با نرخ‌های جدید بازنگری خواهند شد یا خیر. اگرچه تاکنون دولت رسماً اعلام نکرده که برای خودروهای واردشده قبلی چه تصمیمی خواهد گرفت، اما با توجه به فشار افکار عمومی، احتمال بازنگری در قیمت‌ها و اعمال تعرفه‌های جدید برای این خودروها نیز وجود دارد.
خطر شیطنت شرکت‌های واردکننده
در کنار خبرهای امیدوارکننده، نباید از احتمال تخلفات در بازار غافل شد. طبق تجربه سال‌های گذشته، برخی شرکت‌های واردکننده ممکن است همچنان قیمت خودروها را با تعرفه‌های قبلی یا حتی تعرفه ۱۰۰ درصدی اعلام کنند و از این طریق سود غیرمنطقی کسب کنند.
به همین دلیل، خریداران باید قبل از پرداخت وجه نهایی، از قیمت رسمی و تعرفه اعمال‌شده روی خودرو اطمینان حاصل کنند. سامانه یکپارچه تخصیص خودرو نیز موظف است قیمت نهایی و تعرفه‌های لحاظ‌شده را شفاف اعلام کند تا از بروز تخلفات جلوگیری شود.
چشم‌انداز آینده: تا کی روند کاهش قیمت ادامه دارد؟
با توجه به شرایط فعلی، می‌توان چند نکته را برای آینده پیش‌بینی کرد:
- اگر دولت به اجرای دقیق تعرفه‌های جدید پایبند بماند، روند کاهش قیمت‌ها تا پایان سال ۱۴۰۴ ادامه‌دار خواهد بود.
- در صورت تثبیت نرخ ارز یا حتی کاهش آن، وارداتی‌ها ممکن است باز هم ارزانتر شوند.
- افزایش رقابت میان واردکنندگان و گسترش عرضه، می‌تواند به اصلاح بیشتر قیمت‌ها منجر شود.
اما اگر دولت مجدداً سیاست‌ها را تغییر دهد یا نرخ ارز کنترل نشود، کاهش قیمت‌ها ممکن است مقطعی و ناپایدار باشد.
