گیتی هومانفر
راهنمای خواندن اعداد روی لاستیک
لاستیک خودرو یکی از مهم‌ترین اجزای وسیله نقلیه است که ارتباط مستقیم با ایمنی، راحتی و عملکرد خودرو دارد. بسیاری از رانندگان هنگام خرید لاستیک جدید یا بررسی لاستیک‌های موجود، با مجموعه‌ای از اعداد و حروف روی دیواره آن مواجه می‌شوند. این نشانه‌ها در نگاه اول گیج‌کننده به نظر می‌رسند، اما هر کدام معنای مشخصی دارند و اطلاعات حیاتی درباره اندازه، نوع، سرعت مجاز و توان باربری لاستیک ارائه می‌دهند. در این مقاله به‌صورت کامل یاد می‌گیریم که چگونه اعداد روی لاستیک را بخوانیم و چه اطلاعاتی از آن‌ها به دست آوریم.
با اتو مگ همراه باشید
اندازه لاستیک (Tire Size)
مهم‌ترین بخش نوشته‌های روی لاستیک، اندازه آن است که معمولاً به صورت ترکیبی از اعداد و حروف دیده می‌شود. برای مثال:
205/55 R16 91V
این عبارت بخش‌های مختلفی دارد:
- 205 → عرض لاستیک بر حسب میلی‌متر است. یعنی فاصله بین دو دیواره خارجی لاستیک ۲۰۵ میلی‌متر می‌باشد.
- 55 → نسبت ارتفاع به عرض (Aspect Ratio) است. این عدد نشان می‌دهد ارتفاع دیواره لاستیک چند درصد از عرض آن است. در این مثال ارتفاع دیواره ۵۵٪ از ۲۰۵ میلی‌متر است.
- R → نشان‌دهنده ساختار شعاعی (Radial) لاستیک است که رایج‌ترین نوع در خودروهای امروزی است.
- 16 → قطر رینگ (چرخ) بر حسب اینچ است. یعنی این لاستیک روی رینگ ۱۶ اینچی نصب می‌شود.
شاخص بار (Load Index)
بعد از اندازه لاستیک معمولاً یک عدد دو رقمی یا سه رقمی دیده می‌شود، مانند 91 در مثال بالا. این عدد نشان‌دهنده توان باربری لاستیک است. هر شاخص بار معادل وزن مشخصی می‌باشد. به عنوان نمونه:
- شاخص 91 → حداکثر 615 کیلوگرم بار برای هر لاستیک
- شاخص 95 → حداکثر 690 کیلوگرم بار
توجه به شاخص بار اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب لاستیکی با شاخص بار کمتر از نیاز خودرو می‌تواند خطرناک باشد و منجر به ترکیدن لاستیک یا آسیب دیدن خودرو شود.
شاخص سرعت (Speed Rating)
پس از عدد شاخص بار، یک حرف انگلیسی درج می‌شود که حداکثر سرعت ایمن لاستیک را نشان می‌دهد. در مثال 91V، حرف V بیانگر سرعت مجاز 240 کیلومتر بر ساعت است.
برخی از شاخص‌های رایج سرعت:
- T → تا 190 کیلومتر بر ساعت
- H → تا 210 کیلومتر بر ساعت
- V → تا 240 کیلومتر بر ساعت
- W → تا 270 کیلومتر بر ساعت
انتخاب لاستیکی با شاخص سرعت متناسب با توان خودرو و نیاز رانندگی اهمیت زیادی دارد.
تاریخ تولید (DOT Code)
روی دیواره لاستیک معمولاً کدی با عبارت DOT و چند عدد حک شده است. چهار رقم آخر این کد نشان‌دهنده تاریخ تولید لاستیک می‌باشد:
- دو رقم اول → شماره هفته تولید
- دو رقم بعدی → سال تولید
مثال: DOT 1522 یعنی لاستیک در هفته ۱۵ام سال ۲۰۲۲ تولید شده است.
بهتر است لاستیک‌هایی خریداری کنید که حداکثر ۱ تا ۲ سال از تاریخ تولیدشان گذشته باشد، زیرا حتی در انبار نیز به مرور خاصیت لاستیک کاهش می‌یابد.
شاخص سایش و مقاومت (Treadwear, Traction, Temperature)
روی برخی لاستیک‌ها سه عبارت دیگر نیز درج می‌شود:
- Treadwear: شاخص مقاومت سایشی. عدد بالاتر نشان‌دهنده طول عمر بیشتر لاستیک است. مثلاً 300 یعنی عمر تقریبی سه برابر یک لاستیک پایه با شاخص 100.
- Traction: میزان چسبندگی روی سطوح خیس، با حروفی مانند AA، A، B و C مشخص می‌شود.
- Temperature: میزان مقاومت در برابر حرارت، که معمولاً با A، B یا C بیان می‌گردد.
شاخص M+S یا نماد کوه و دانه برف
- M+S (Mud + Snow): یعنی لاستیک برای شرایط گل‌آلود و برفی سبک طراحی شده است.
- نماد کوه با دانه برف (3PMSF): نشان‌دهنده تایر مخصوص زمستانی با تاییدیه بین‌المللی است.
فشار باد استاندارد
اگرچه فشار باد مناسب معمولاً روی بدنه خودرو یا در دفترچه راهنما ذکر می‌شود، اما برخی لاستیک‌ها محدوده فشار مجاز را نیز روی دیواره خود درج می‌کنند. رعایت فشار باد صحیح نقش مهمی در طول عمر لاستیک، مصرف سوخت و ایمنی دارد.
اهمیت دانستن این اطلاعات
خواندن صحیح اعداد روی لاستیک مزایای متعددی دارد:
- انتخاب لاستیک مناسب با ابعاد درست برای رینگ خودرو
- افزایش ایمنی و جلوگیری از ترکیدن یا ساییدگی زودرس
- صرفه‌جویی در مصرف سوخت به دلیل انتخاب لاستیک با شاخص مناسب
- اطمینان از عملکرد خوب در شرایط آب و هوایی مختلف
نکات مهم هنگام خرید لاستیک
- همیشه لاستیک با تاریخ تولید جدید انتخاب کنید.
- شاخص بار و سرعت را کمتر از استاندارد کارخانه انتخاب نکنید.
- برای خودروهای شاسی‌بلند یا باری، به تحمل وزن بیشتر توجه کنید.
- در مناطق سردسیر بهتر است از لاستیک‌های زمستانی با نماد کوه و برف استفاده کنید.
جمع‌بندی
اعداد و حروف درج‌شده روی لاستیک تنها یک کد پیچیده نیستند، بلکه اطلاعات حیاتی درباره اندازه، توان، سرعت، تاریخ تولید و شرایط عملکرد لاستیک را به ما نشان می‌دهند. با یادگیری این علائم، هر راننده می‌تواند در هنگام خرید یا بررسی لاستیک، انتخابی هوشمندانه داشته باشد و از ایمنی و کارایی خودرو خود مطمئن شود.
بنابراین، دفعه بعدی که به دیواره لاستیک خودرو نگاه کردید، این اعداد برایتان اسرارآمیز نخواهند بود، بلکه راهنمایی دقیق برای انتخاب و نگهداری بهتر لاستیک خواهند بود.
