خانه » مجله تخصصی خودروهای فونیکس و ام وی ام » اگزوز ماشین و اجزای آن

گیتی هومانفر
اگزوز ماشین و اجزای آن
یکی از بحثبرانگیزترین مقولهها در خودروهای احتراق داخلی، اگزوز است. ویژگی اصلی این گروه از خودروها تولید سر و صدا و از همه مهمتر گازهای گلخانهای و آلودگی محیط زیست است. اگزوز ماشین یک راه خروجی برای تخلیه آلودگیهای درونی خودرو است که تا به الان هم شاهد تاثیرات منفی آن بر محیط زیست بودهایم. البته ماشینبازان همیشه به دنبال یک راه برای جذابتر کردن و لذت بردن از خودرو پیدا میکنند که یکی از آنها اگزوز بوده است.
عقیده خودروبازان این است که این قطعه یکی از المانهای جذاب ماشین به شمار میرود که البته بحثی هم در این رابطه وجود ندارد. امروز قصد داریم از اگزوز ماشین و اجزای آن صحبت کنیم. اگزوز برخلاف نظر بسیاری تنها از یک قطعه تشکیل نشده بلکه یک سیستم مستقل بهشمار میرود.
با اتو مگ همراه باشید
وظیفه سیستم اگزوز خودرو (Exhaust System)
کار اصلی سیستم اگزوز خروج گازها از محفظه احتراق است. این سیستم یک مدار مکانیکی است که مهندسان آن را با علم سیالات (علم مطالعه رفتار گازها و مایعها) طراحی کردهاند. در کنار این موارد، سیستم اگزوز میتواند تا حد زیادی از آلودگی صوتی سروصدای احتراق بکاهد. این صداها آنقدر بلند هستند که اگر اگزوز اقدام به رفع آنها نکند، سبب آزار حیوانات و انسانها خواهد شد.

1- کنترل دمای کاپوت
سیستم اگزوز علاوهبر خروج گازها از داخل محفظه احتراق، میتواند تا حد قابلتوجهی از دمای کاپوت بکاهد یا آن را کنترل کند.
2- کنترل دمای موتور
اطراف پیشرانه خودرو، دماهای بسیار بالایی وجود دارد که مستمر از سوخت پرفشار تغذیه میشوند. این دما آنقدری بالا هست که توان تولید آتشسوزی را داشته باشد. سیستم اگزوز با خروج گازها به بیرون از خودرو، از این دما میکاهد و در نتیجه دمای موتور هم کنترل میشود.
اجزای اگزوز خودرو
این سیستم از اجزای متعددی تشکیل شده که هرکدام کارکرد مختص به خود را دارند.
منیفولد
منیفولد که با نام چندراهی هم شناخته میشود، اولین بخش سیستم اگزوز است که گازهایی را که باید از خودرو خارج شوند را از طریق سیلندرها جمع میکند و به سایر بخشهای اگزوز ارسال میکند. این قطعه از جنس چدن، استیل، آهن و در موارد بسیار نادر از منیزیوم ساخته میشود.
کاتالیزور
این مبدل در خودروهای امروزی قرار گرفته و به عنوان کاهنده آلودگی کاربرد دارد. کاتالیزور در داغترین بخش سیستم اگزوز قرار گرفته و تنها قطعهای در خودرو است که توان کاهش گازهای گلخانهای و گازهای مضر محیط زیست را دارد.
کلکتور
سیستم اگزوز بهمانند جریانهای آبی میماند که هرکدام به یکدیگر مرتبط هستند. کلکتور وظیفهای همانند نامش دارد و یک گردآورنده است. این قطعه مسیر پایانی لولههای منیفولد اگزوز میباشد که در آن نقطه به یکدیگر میرسند. گردآورنده تمامی لولههای منیفولد با لوله اصلی خروجی اگزوز را به یکدیگر وصل میکند.

رزوناتور و مافر
وظیفه این قطعه کاهش صداهای ناهنجار اگزوز است. رزوناتور میتواند تا حد قابلتوجهی از صداهای ریز و درشت اگزوز بکاهد. با این حال جالب است بدانید وظیفه اصلی این قطعه، کم کردن صدا نیست. رزوناتو معمولا از مافر کوچکتر تشکیل میشود. مافر یک صدا خفهکن است. این قطعه وظیفه کاهش و تنظیم صدای اگزوز تا حد استانداردهای صنعت خودرو کشور را برعهده دارد.

لولههای اتصال
سیستم اگزوز از لولههای درهم تنیده ساخته شده است که در سراسر این سیستم جایگذاری شده. این لولهها از متریال مختلفی که از آهن یا استیل است ساخته شدهاند. لولهها به یکدیگر متصل شدهاند تا اگزوز بتواند بهدرستی به وظایف خود عمل کند.
سر اگزوز
این بخش، قسمت پایانی سیستم را تشکیل میدهد و تنها جنبه تزیینی دارد. مهمترین المان در طراحی اگزوز همین بخش است که میتواند جذابیت زیادی را به خودرو شما ببخشد. برخی از خودروها بدون سر اگزوز ساخته میشوند، مانند رنو مگان؛ که از طرفداران بسیار کمی برخوردار هستند. نبود سر اگزوز در خودرو مانند آن است که سازندگان ساخت خودرو را نیمهتمام رها کردهاند.
روشهای ارتقای سیستم اگزوز
سیستم اگزوز قابلیت تغییر و ارتقا دارد و به هدف کاهش میزان فشار معکوس انجام میشود. سیستم اگزوز را به دلیل افزایش بهرهوری پیشرانه ارتقا میدهند و سادهترین و بهترین روش آن حذف کامل سیستم اگزوز از منیفولد تا به آخر میباشد. اما متاسفانه این کار به دلایل قانونی قابل انجام نیست، به همین دلیل در ادامه روشهای دیگری را به شما میگوییم که بتوانید جایگزین آن کنید.
کاتالیزور اسپرت
این قطعات در ایران یا اصلا وجود ندارند یا بهسختی و با قیمتهای بسیار بالا پیدا میشوند. اگر به فکر خالی کردن شبکههای داخلی کاتالیزور هستید باید بدانید این کار هیچ فرقی با حذف کامل آن ندارد و کاری غیر قانونی است.
حذف رزوناتور
این کار به هدف صدای زیباتر یا فشار معکوس کمتر انجام میشود. برای دستیابی به این هدف، هم میتوانید رزوناتور را حذف کنید هم مافر را. با حذف یکی از این دو قطعه میتوانید به صداهای بسیار جذابی از اگزوز برسید که البته باید گفت مستلزم جرایم سنگین هم خواهید شد.