Peyman Panjepoor
5 راز نگهداری از خودروهای هیبریدی که قبل خرید باید بدانید
خودروهای هیبریدی با ترکیب دو سیستم پیشران، نیازمند نگهداری دقیق‌تری نسبت به خودروهای سنتی هستند. این نوع وسایل نقلیه، به دلیل استفاده هم‌زمان از موتور احتراقی و الکتروموتور، ساختاری پیچیده‌تر دارند. حفظ عملکرد بهینه این سیستم‌های ترکیبی، نیازمند پایش مداوم و اقدام‌های تخصصی است. توجه به شرایط کاری هر بخش، افزایش عمر مفید خودرو و کاهش هزینه‌های تعمیرات را به همراه دارد. بی‌توجهی به اصول نگهداری می‌تواند کارایی سیستم را کاهش دهد. در ادامه، به پنج راهکار مؤثر برای نگهداری اصولی از خودروهای هیبریدی پرداخته شده است.
با اتو مگ همراه باشید
۱. بررسی مداوم باتری و سیستم الکتریکی
باتری‌های لیتیوم-یون یا نیکل-متال، نقش اصلی در تامین نیروی حرکتی خودروهای هیبریدی دارند. نگهداری صحیح از این بخش، عمر مفید خودرو را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. بهتر است عملکرد باتری به‌صورت دوره‌ای توسط دستگاه‌های عیب‌یاب بررسی شود.
شرایط محیطی، به‌ویژه دمای هوا، تأثیر مستقیم بر سلامت باتری دارد. رانندگی در مناطق بسیار گرم یا سرد، توان ذخیره انرژی را کاهش می‌دهد. استفاده از تهویه مطبوع داخلی برای حفظ دمای پایدار می‌تواند از بروز اختلال در سلول‌های باتری جلوگیری کند.
نصب نرم‌افزارهای نظارتی به صاحبان خودرو امکان بررسی لحظه‌ای دما، ولتاژ و میزان شارژ را می‌دهد. این ابزارها، کاهش ظرفیت باتری را پیش از آسیب‌دیدگی اعلام می‌کنند. همچنین باید از شارژ کامل و تخلیه کامل مکرر باتری پرهیز کرد.
۲. نگهداری دقیق سیستم ترمز بازتولیدی
سیستم ترمز بازتولیدی، در خودروهای هیبریدی نقش مهمی در بازیابی انرژی ایفا می‌کند. این ترمزها انرژی جنبشی را به برق تبدیل کرده و مجدد وارد باتری می‌کنند. برای حفظ عملکرد این سیستم، بررسی دوره‌ای پدهای ترمز و سیستم کنترلی آن الزامی است.
ترمزهای بازتولیدی فشار کمتری نسبت به ترمزهای سنتی روی دیسک و لنت وارد می‌کنند. با این‌حال، چنانچه اختلالی در سنسورها یا سیستم کنترلی ایجاد شود، انتقال انرژی به باتری به درستی انجام نمی‌گیرد. صدای غیرمعمول هنگام ترمز یا افزایش زمان توقف می‌تواند نشانه مشکل در این بخش باشد.
تمیز نگه‌داشتن قطعات مکانیکی ترمز و پایش سامانه‌های الکترونیکی از طریق دیاگ، باعث افزایش بهره‌وری و ایمنی در رانندگی می‌شود. در مسیرهای شیب‌دار یا شهری پرترافیک، فشار بر ترمز بازتولیدی بیشتر می‌شود. در نتیجه توصیه می‌شود در این شرایط خودرو با دقت بیشتری رانده شود.
۳. استفاده بهینه از سیستم تهویه و خنک‌سازی
سیستم خنک‌سازی موتور، باتری و قطعات الکترونیکی، برای خودروهای هیبریدی بسیار حیاتی است. این سامانه‌ها از افزایش دمای اجزای حساس جلوگیری می‌کنند. رانندگان باید به عملکرد فن‌ها، سطح مایع خنک‌کننده و سلامت رادیاتور توجه ویژه داشته باشند.
مایع خنک‌کننده به مرور زمان خاصیت انتقال حرارت خود را از دست می‌دهد. استفاده از ترکیب توصیه‌شده توسط سازنده خودرو و تعویض دوره‌ای آن، کارایی سیستم خنک‌سازی را حفظ می‌کند. هرگونه نشت یا کاهش سطح مایع باید فوراً بررسی شود.
وجود گردوغبار یا انسداد مسیر عبور هوا در اطراف باتری، عملکرد خنک‌کننده را کاهش می‌دهد. بهتر است فیلترهای هوای ورودی سیستم تهویه به‌صورت منظم تعویض شوند. کاهش توان موتور یا خاموش شدن ناگهانی سیستم هیبریدی، از پیامدهای مستقیم داغ شدن بیش از حد اجزاست.
۴. تعویض به‌موقع روغن و فیلترها
گرچه موتورهای هیبریدی کمتر درگیر فعالیت مداوم هستند، اما همچنان به روغن‌کاری مناسب نیاز دارند. استفاده از روغن‌های مخصوص با ویسکوزیته استاندارد، یکی از شروط عملکرد مناسب موتور احتراقی در خودروهای هیبریدی است.
تعویض به‌موقع روغن، از رسوب‌گیری و کاهش اصطکاک قطعات جلوگیری می‌کند. روغن کثیف باعث گرم شدن موتور و کاهش راندمان مصرف سوخت می‌شود. بهتر است برنامه تعویض روغن براساس کیلومتر طی شده و نوع مسیر رانندگی تنظیم شود.
همچنین باید فیلتر هوا، فیلتر روغن و فیلتر سیستم خنک‌کننده نیز به‌صورت دوره‌ای بررسی و تعویض شوند. عدم رسیدگی به این فیلترها باعث ورود ذرات معلق به سیستم و در نتیجه آسیب به قطعات داخلی می‌شود. استفاده از فیلترهای اصلی توصیه می‌شود تا هماهنگی کامل با سامانه‌های موتور حفظ شود.
۵. به‌روزرسانی نرم‌افزار و بررسی سیستم‌های کنترلی
خودروهای هیبریدی، به‌طور مداوم از نرم‌افزار برای مدیریت مصرف انرژی، تغییر وضعیت موتور و نظارت بر سیستم‌ها استفاده می‌کنند. به‌روزرسانی این نرم‌افزارها، عملکرد خودرو را بهینه می‌سازد. مراکز خدماتی مجاز معمولاً این به‌روزرسانی‌ها را با دستگاه‌های تخصصی انجام می‌دهند.
سامانه‌های کنترل مرکزی، وظیفه هماهنگی میان موتور الکتریکی و موتور احتراقی را بر عهده دارند. هرگونه تاخیر در پاسخ‌دهی، روشن نشدن حالت هیبرید یا رفتار غیرمعمول خودرو می‌تواند نشانه مشکل نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری باشد.
بهتر است در بازه‌های مشخص، خودرو به دستگاه دیاگ متصل شود تا خطاهای ثبت‌شده در حافظه کامپیوتر بررسی گردد. همچنین با توجه به افزایش حملات سایبری، برخی شرکت‌ها برای به‌روزرسانی سیستم امنیتی خودرو نیز فایل‌هایی منتشر می‌کنند که باید نصب شوند.
جمع بندی
نگهداری از خودروهای هیبریدی، فراتر از سرویس‌های معمولی خودروهای بنزینی است. توجه به باتری، سیستم خنک‌سازی، نرم‌افزارهای مدیریتی، ترمز بازتولیدی و تعویض دوره‌ای فیلترها، عملکرد بلندمدت این وسایل را تضمین می‌کند. افزایش دانش فنی رانندگان، یکی از عوامل مؤثر در کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش ایمنی در تردد است. انتخاب مرکز خدماتی تخصصی نیز اهمیت زیادی دارد. متخصصان با بهره‌گیری از تجهیزات به‌روز، قابلیت تشخیص زودهنگام اختلالات را دارند. در نهایت، رعایت این پنج اصل، عمر مفید خودرو را افزایش می‌دهد و تجربه رانندگی بهتری فراهم می‌سازد.
